12.05.2016 tarihinde
Laodikeia Antik Kenti Batı Nekropolü’nde, Lambalar Mevkii’nde, güvenlik
görevlileri tarafından tespit edilerek Laodikeia Kazı Başkanlığı’na bildirilen
kaçak kazı için Aydın Koruma Bölge Kurulu tarafından suç duyurusunda bulunulmuş
olup bu alanda tahrip edilen mezar ya da mezarların bilimsel kazılarının
yapılmasına karar verilmiştir. Alanda yapılan tahribatın ön belgeleme
çalışmaları sonrası kazı çalışmaları 19.07.2016 tarihinde başlamıştır. L.16.BN.M1
Tonozlu Mezar Kompleksi olarak tanımlanan mezar yapısında yürütülen
çalışmalardaki amaç, mezarın planını, cephe düzenlemesini, kullanım aşamalarını,
buluntularını ve ölü gömme geleneklerini saptamaktır. L.16.BN.M1 Tonozlu Mezar
Kompleksi; 2009 yılında kazısı yapılan L.09.BN.M3 numaralı mezara bitişik
olarak bu mezarın hemen kuzeyine inşa edilmiştir. Tonozlu Mezar Kompleksi
alanın topografik yapısına uygun şekilde bulunduğu tepenin doğu yamacına,
Asopos Köprüsü ile Laodiekia’nın kurulduğu yükseltinin batısını görecek şekilde
kuzey-güney uzantılı yapılmıştır. 2016 yılında yapılan kazılar sonucu, mezarın
kuzey ve güney sınırını oluşturan duvarlar ortaya çıkarılmıştır. Ancak mezarın
batı duvarının bulunduğu bölüm kazılmadığı için bu cephesinin sınırı tam olarak
tespit edilememiştir. Ayrıca doğu cephesini oluşturan duvar ya da duvar
sistemine ait arkeolojik kanıtlar da 1998-99 yıllarında bu alanda yapılan tarla
tesviyesi sırasında tamamen tahrip edilmiştir.
Bu alanda yapılan kazı
sonuçlarına göre, topografyanın kuzeyden güneye doğru, eğimine uygun olarak
mezar kompleksinin tabanına 0.45-0.80 m arasında değişen yüksekliklerde, sert
kilden blokaj yapılarak düz bir taban oluşturulmuş ve mezar kompleksi bu
tabanın üzerine inşa edilmiştir. Mezar
kompleksi; üç katlı, düz çatılı, ikisi güneyde ve kuzeyde doğu-batı yönlü,
bunların arasında ise güney kuzey yönlü yan yana uzanan toplamda beş adet
tonozlu mezar odasından oluşmaktadır. Mezarlarda kireç harçlı tuğla, traverten
ve çay taşı kullanılmış ve eğimli topografyaya göre inşa edilmiştir. Mezar
kompleksi kazı verilerine göre MS 2. yy’dan MS 5. yy sonuna kadar sürekli
olarak kullanılmış olup plan tipiyle Laodikeia’da bugüne kadar tespit edilen
mezarlardan farklı olan geniş sülale mezarıdır.