Ana Sayfa / Batı Tiyatrosu
Kent merkezinin batı ucunda Asopos Tepesi’nin doğu karşı yamacında ve Kuzey (Kutsal) Agora’nın batısında konumlanan Batı Tiyatrosu orkestraya doğru dik eğimli ve Hellenistik geleneğe göre doğal zemine oyularak yapılan kentin erken tiyatrosudur.
Batı Tiyatrosu’ndaki çalışmalar 2018 yılından itibaren Güney Ege Kalkınma Ajansı’nın (GEKA) kültür turizminin geliştirilmesi mali destek programı kapsamında Denizli Büyükşehir Belediyesi ile hazırlanan “Laodikeia Batı Tiyatrosu Sizi Çağırıyor” projesi kapsamında yürütülmektedir. 2019 yılında Laodikeia Batı Tiyatrosu kazı ve restorasyon çalışmalarında toplamda 214 adet traverten oturma basamağı, 83 adet diazomaya ait traverten blok (orthostad, taç, yastık bloğu) ve 45 adet mermer oturma basamağı analemma duvarı dışına tasniflenmiş, altlarındaki dolgu toprak tabakası temizlenmiştir. Yapılan temizlik çalışmalarının ardından diazoma orthostadlarının oturacağı kılavuz çizgilerinin günümüze kadar koruna geldiği tespit edilmiş olup orijinal orthostad blokları yerlerine denenmiştir. Ayrıca eksik olan orthostad blokları için tiyatronun orijinal dokusuna ve rengine uygun seçilmiş traverten bloklar alınarak ebatlanmış ve deneme çalışmaları yapılmıştır. Diazoma tabanında kentte yaşanan depremler neticesinde yer yer çökme ve yükselmeler oluşmuştur. Alt caveada yapılan çalışmalarda Hierapolis Tiyatrosu’nda olduğu gibi bir exhedra protokol locası ortaya çıkartılmıştır. Loca orkestradan itibaren beş basamak yukarıda sahneyi en güzel gören alanda yer alır. Orkestra alanında yapılan çalışmalarla orkestra tabanının opus sectile ile kaplı olduğu ancak döşemelerinin büyük kısmının tahrip olduğu veya söküldüğü anlaşılmaktadır. Ayrıca yapıldığı dönemde 27 oturma sırasına sahip olan ve sahneye kadar basamak sırası inen alt caveanın sonraki dönemde alttan 2 basamağının sökülerek 25 sıraya indirildiği tespit edilmiştir. Bu uygulama sonucunda hem sahneye inişlerin engellendiği hem de orkestranın genişletildiği anlaşılmaktadır. Yapılan kazı çalışmaları sonucunda sahne binasında toplamda 7 loca olduğu tespit edilmiştir.
Batı Tiyatrosu’nda yapılan kazı çalışmalarında ortaya çıkartılan kabartmalı mimari bloklar, yazıtlar ve diğer buluntulara göre; Laodikeia Batı Tiyatrosu Hellenistik Dönem’de (MÖ 2. yy) inşa edilmiş, Augustus-Tiberius Dönemi’nde ve Severuslar Dönemi’nde düzenlemeler yapılmış, İmparator Valens (MS 364-378) Dönemi depreminde ise yıkılan sahne binası tekrar tamir edilmiştir. MS 5. yy başında ise sahne binası kentin yarısını çeviren sur duvarlarının bir parçası olarak düzenlenmiştir. Olasılıkla bu düzenlemeyle birlikte yapının sadece tiyatro olarak kullanılması sona ermiştir. Ancak MS 7. yy başında meydana gelen İmparator Focas (MS 602-610) Dönemi depremine kadar kesintisiz olarak kullanılmıştır.
Kazı çalışmaları ardından elde edilen verilere göre yürütülen restorasyon çalışmalarındaki ana prensip; tiyatroda binlerce yıldır kullanımlara bağlı düzenlemeleri, depremlere bağlı olarak theatronda oluşan bazı kayma ve dalgalanmaların olduğu gibi korunmasını, en az müdahale ile tiyatronun restorasyonunun tamamlanması amaçlanmıştır. Çalışmalarda mermer olan alt caveanın taş ocağı olarak kullanılmasından dolayı birçok oturma basamağının taşındığı ve parçalandığı tespit edildiğinden, bu bölümün eksik kısımların alanda bulunan eski traverten küçük blok ve taşlarla örülerek tamamlanması planlanmıştır. Çok az eksiği olan travertenden yapılan üst caveanın ise doğal kesilmiş traverten bloklarla tamamlanması, bir kısmı eksik olan ve mutlaka tamamlanması gereken bloklarda ise pantograf tekniği ile tamamlama yapılmasına karar vermiştir. Tiyatroda 2019 yılında başlanan restorasyon çalışmaları halen devam etmektedir.
|