• LAODIKEIA
    KAZISI
Ana Sayfa / Kuzey (Kutsal) Agora Güneydoğu Köşe

    Septimius Severus Nymphaeumu (Anıtsal Çeşme)’nun batısındaki kemerli geçişin yanında yer alan II. Anıtsal Geçiş’in kuzeyinde, “Kuzey (Kutsal) Agora Güney Portik Güneydoğu Köşe”(KGP.GD) olarak adlandırılan alanda, Kuzey (Kutsal) Agora Doğu Portik ile II. Anıtsal Geçiş’in bağlantısını tespit etmek, Güneydoğu ve Güney Portiği açığa çıkartmak ve Anıtsal Geçişin kuzeyindeki geç dönem düzenlemelerle ilgili veri elde etmek amacıyla çalışmalar yapılmıştır.

    2003 yılı kazı çalışmalarında bir bölümü açığa çıkartılan Septimius Severus Nymphaeumu’nun batısındaki II. Anıtsal Geçiş, dipylon planlı girişe sahiptir. Girişin doğusundaki kuzeye geçişi sağlayan kapı açıklığı, M.S. 494 depremi sonrasında yapılan uygulama ile kapatılmıştır. Bu bölümde doğu tarafta kaideli köşe postamenti yer almakta olup doğuya doğru devam eden ikili girişlerin aralarında yarım plaster kaideli postamentler ile bunların aralarını kapatan parapetler yer almaktadır. Batısındaki kapı aralığı ise ikinci kullanımda ihtiyaca bağlı olarak daraltılmıştır. Bu alanda yüzey toprağının temizlenmesinin ardından anıtsal geçişin batısındaki kapının kuzeyinde 6.10x5.80 m. ölçülerinde yanık alan açığa çıkartılmıştır. Bu tabaka, içerisinde yoğun oranda kireç, mermer ve tuğla parçaları yer almaktadır. Yanık alanın içerisindeki yoğun kireç, mermer parçaları ve yanık tuğlalar, alanın İmparator Focas Dönemi (M.S. 602-610) depremi arkasından kentin terk edilmesiyle kireç ocağı olarak kullanıldığını göstermektedir.

    2011 yılında Nymphaeum Batı Sokak’ta açığa çıkartılan duvarın 13 m. batısında duvara paralel kuzey-güney doğrultulu bir duvar daha tespit edilmiştir. Büyük Constantinus (M.S. 306-337) sonrasında düzenlendiği tespit edilen duvar, propylonda geç mekanların batı duvarını oluşturmaktadır. Her iki duvar üzerinde yapılan total station çalışmalarında; batıdaki duvarın Kuzey (Kutsal) Agora Doğu Portik’in stylobatı ile doğudaki duvarın ise portiğin arka duvarı ile aynı aksta olduğu anlaşılmıştır. Bu bağlamda II. Anıtsal Geçiş’in Kuzey (Kutsal) Agora Doğu Portiğe giriş-çıkış amacı ile kullanıldığı netlik kazanmıştır. Yapının özgün evresinde portik bölümüne iniş-çıkışın üç basamakla sağlandığı ancak M.S. 4.yy. da yapılan düzenlemede doğu kapısının kapatıldığı, batıdaki kapının ise daraltılarak iki basamağın daha eklendiği görülmüştür. Beş basamağa çıkartılan girişin basamakları devşirme mermer bloklardan oluşmaktadır.

    Portiğin merkezinde açığa çıkartılan insitu attik-ion kaide, 13 m. genişliğindeki portiğinkırma çatılı üst yapısının merkeze yerleştirilen sütunlarla desteklendiğini göstermektedir. Söz konusu iç kısımda yer alan kaidenin oturtulduğu mermer döşeme ise, propylonun tabanının özgün evresinde mermer kaplı olduğunu göstermektedir. Olasılıkla portik bölümü, M.S. 494 depremi sonrasında mekan oluşturmak amacı ile yapılan düzenlemeler sırasında tahrip edilmiştir.

    Çalışmalarda propylonun kuzeyinde toplam üç mekan açığa çıkartılmıştır. Söz konusu mekanlar, propylonun basamakları üzerine yapılmış olup her üç mekan birbirinden bağımsız olarak tasarlanmıştır. Kullanım işlevleri belirlenemeyen bu mekanlarda, çok sayıda mermer mimari blok (yazıtlı arşitrav bloğu, sofitli arşitrav bloğu, geison bloğu, podyum bloğu ve profilli mermer) açığa çıkartılmıştır. Mekanlarda yer yer sağlam kalabilmiş pişmiş toprak tuğla döşeme yer almaktadır. Alanda açığa çıkartılan yoğun oranda mermer yongaları ile bazı mermer bloklara ait parçalar üzerinde çiftli bıçak izleri alanın en son kullanımda taş atölyesi ve sonrasında kireç ocağı olduğunu ortaya koymaktadır.