Ana Sayfa / Restorasyon ve Konservasyon Çalışmaları
2013 yılı içerisinde; Laodikeia Kilisesi, Tapınak A, Kuzey (Kutsal) Agora, Doğu Portik Havuzu, Kuzey Nekropolü, Merkezi Propylon, Latrina, Stadyum Caddesi Doğu Portik Mekan Duvarları, Suriye Caddesi Kuzey ve Güney Portik Mekan Duvarları, Merkezi Hamam ile Asopos Tepesi'nde koruma ve onarım çalışmaları gerçekleştirilmiştir.
Merkezi Hamam Merkezi Hamam yapısının caldarium bölümünde kazılar neticesinde açığa çıkarılmış sıcak su havuzları ile sıvalı taban ve duvar konstrüksiyonuna ait hassas yapılı unsurlara koruma paketi uygulaması gerçekleştirilmiştir. Uygulamada öncelikle alan genelinde temizlik ve belgeleme çalışmaları yapıldıktan sonra, korumaya alınacak unsurların etrafına hamam yapısına ait tasnif alanından alınan amorf tuğla parçalarla koruma setleri oluşturulmuştur. Devamında, korumaya alınacak unsurların üzeri önce jeoteks ve sonrasında elenmiş kazı toprağıyla örtülmüştür. Uygulamanın son aşamasında ise koruma setleri arasında kalan bölümün üzeri yine tasniften seçilen amorf tuğlalarla kapatılmıştır. Koruma çalışmalarının tamamında harç olarak killi kazı toprağı çamuru kullanılmıştır.
Kuzey Nekropolü: Alanda önceki kazı sezonlarında kısmen açığa çıkan Bizans Dönemine ait freskli duvarların koruma çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Çalışmalar kapsamında ilk olarak freskli duvarların ön taraflarına yaklaşık 20 cm. boşluk bırakılarak, kazıdan çıkan amorf tuğlalarla kuru örgü tekniğiyle koruma set duvarı oluşturulmuştur. Bu işlemin ardından freskli duvar yüzeyi ve set duvarının iç kısmı jeoteks ile kaplanmış ve arada kalan 20 cm.’lik boşluğa elenmiş kazı toprağı doldurulmuştur. Son olarak set duvarının üzeri yine amorf tuğlalar kullanılarak çamur harcıyla kapatılmıştır. Böylelikle freskli duvarlar açık alan koşullarına karşı, uygulanan koruma paketi ile stabil hale getirilmiştir.
Latrina: Kent içerisinde doğu-batı yönünde uzanan Suriye Caddesi’ni, Caracalla Nymphaeumu’nun batı kenarından, kuzey-güney yönlü olarak kesen ana cadde, güneydeki Stadyuma doğru yöneldiği için Stadyum Caddesi olarak adlandırılmıştır. Caddenin her iki kenarındaki sivil (ev-dükkân) ve kamu (B Nymphaeumu, Latrina) yapılarının atık suları, cadde taban altında yer alan kanal sistemine bağlanmaktadır. 2013 yılında Stadyum Caddesi üzerindeki Latrina (Tuvalet)’da koruma önlemleri alınmıştır. Latrina’nın güney ve batı duvarlarının günümüze koruna gelen bölümlerinde yoğun derz kayıpları mevcuttur. Duvarları oluşturan traverten blokların arasında orijinal derz harcına nadiren rastlanmaktadır. Kayıpların meydana geldiği kısımların toprak, moloz artıkları ve bitki oluşumlarıyla dolmuş olduğu gözlenmiştir. Koruma onarım çalışmaları kapsamında öncelikle derz araları söz konusu dolgulardan arındırılmıştır. Devamında, özgün harç analizlerinden yola çıkılarak hazırlanan kireç bağlayıcılı onarım harcı ile derz boşluklarının restorasyonu tamamlanmıştır. Yapının duvarlarından düşen moloz traverten ve çay taşlarından oluşan duvar örgü malzemesi anastylosis esas orijinal harçlarıyla tekrar örülerek duvarların doğu ve güney cephelerinde tamamlamalar yapılmıştır. Tamamlanan bölümler ince tuğla sırasıyla belirlenerek ayırt edilmesi sağlanmıştır.
Aynı alandaki çalışmalar kapsamında, Latrina’nın batı duvarı dibinde yer alan kanalizasyon sisteminde de bazı koruma ve onarım uygulamaları gerçekleştirilmiştir. Çalışmalarda öncelikle, kanal içine parçalanarak çökmüş olan pişmiş toprak tuğlalardan oluşan kanal kapakları numaralandırılıp belgelendikten sonra kaldırılmıştır. Sonrasında, söz konusu kapak parçaları mevcut neminden arındırıldıktan sonra epoksi ile yapıştırılarak onarılmıştır. Kanalizasyon sisteminin yan duvarlarında ise derz temizliği yapılarak boşluk kalan alanlara özgün harca bağlı kalınarak hazırlanan onarım harcıyla derz dolguları yapılmıştır. Son olarak onarımı yapılan kanal kapakları yerlerine sabitlenerek kanalizasyon sistemindeki çalışmalar sonlandırılmıştır.
Suriye Caddesi Batı Kesim Kuzey ve Güney Portiklerin Mekan Duvarları: Suriye Caddesi’nin batı ucunda, kuzey ve güney portikleri içinde yer alan ve gerçekleştirilen kazılar neticesinde kısmen görünür hale gelen mekan sıralarının caddeye bakan duvarlarında koruma ve onarım çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Alandaki uygulamalarda duvar örgülerinden düşen taşlar yerlerine yerleştirilerek sabitlenmiş ve sonrasında duvarları oluşturan traverten blokların arası (orijinal derz harcına hiç rastlanmadığından) kazı toprağından oluşturulan killi çamur harcıyla derzlenmiştir. Duvar örgülerinde düşük seviyede korunan bölümlerde ise tasnif alanından alınan traverten blok ve çay taşlarıyla yükseltmeler gerçekleştirilmiştir. Duvar yükseltmelerinde onarılan bölümün belli olması için tek sıra tuğla dizisi ayırıcı olarak kullanılmıştır. Ayrıca onarılan duvarlar üzerinde bulunan ve caddeye açılan kapı girişleri, arka kısımda kalan kazılmamış alana ait kültür dolgusunda oluşabilecek çökmelere karşı, geri planda örülen kuru duvar örgüleriyle desteklenmiştir.
Tapınak A: Tapınak A alanında naos altındaki tonozlu yapıda ve tapınak avlusunda yer alan havuz yapısı ile şapel yapılarında koruma ve onarım çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Tonozlu yapıdaki çalışmalar kapsamında alan içindeki hayvan hareketliliğinden kaynaklı zaman içinde meydana gelmiş derz boşlukları, özgün harca bağlı kalınarak hazırlanmış onarım harçlarıyla dolgulanmıştır. Ayrıca yapının batı duvarının orta kısmında yer alan ve yapının geç evrelerinde kapatılmış olan kapı açıklığına ait duvar örgüsü, özgün kesme taş ve tuğlalar kullanılarak kireç bazlı harç ile onarılmıştır. Tapınak A avlusunda batı bölümde yer alan ve kuzey-güney yönünde uzanan havuz yapısına ait tuğladan yapılmış duvar kalıntıları; turist hareketliliğinden dolayı tehlike arz etmekteydi. Bu nedenle, havuz yapısının özgün planında fark edilebilmesini ve korunmasını sağlamak amacıyla, tasnif alanından alınan amorf tuğla parçaları ve kazı toprağından hazırlanan killi çamur harcı kullanılarak koruma örtüsü (capping) uygulaması yapılmıştır. Tapınak A avlusunun kuzeybatı kesiminde yer alan Bizans Dönemi'ne ait şapel yapısında da koruma ve onarım çalışmaları yürütülmüştür. Bu kapsamda ilk olarak, iç ve dış duvar yüzeylerinde yer yer takip edilebilen boyalı ve boyasız duvar sıvaları koruma bordürleriyle çevrelenerek yerlerine sabitlenmiştir. Sonrasında, kâğıt hamuru ve kil lapaları uygulanarak sıvalı yüzeylerin tuzdan arındırma işlemleri gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, sıvaların yapısal olarak bozulmaya uğrayan bölümlerine gerekli konsolidasyon müdahaleleri yapılmıştır. Son olarak şapel duvarının üzeri, mevcuttaki boyalı ve boyasız sıvaların korunması amacıyla, kazıdan çıkan amorf tuğlalar kullanılarak dışta ve içte yağmur saçağı oluşturacak şekilde kaplanmıştır.
Laboratuvar Çalışmaları: Laodikeia Antik Kenti kazı çalışmaları sırasında ele geçen buluntuların konservasyonları kazı laboratuvarında yapılmıştır. Bu kapsamda 2013 yılı içerisinde 473 metal, 200 pişmiş toprak, 24 kemik, 6 cam ve 22 taş buluntunun konservasyon çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Bunlardan 77 adeti envanterlik, 102 adeti ise etüdlük eser kapsamına girmektedir. Ayrıca arkeolojik alanda yürütülen koruma çalışmalarına ilişkin dökümantasyon, analiz ve arge araştırmaları da konservasyon laboratuvarında sürdürülmüştür. Ayrıca;
a. Kazılarda açığa çıkarılan seramiklerin yıkanması ve birleştirilmesi işlemleri,
b. Kazılarda açığa çıkarılan heykeltıraşlık malzemelerin (kabartma, heykel vb.) temizlik ve birleştirilmesi,
c. Diğer mimari malzemelerin (sütun, başlık vb. parçalar) temizlik-birleştirilmesi ile mevcut açığa çıkarılan duvarların, duvar sıvalarının, fresklerinin sağlamlaştırılması ve korunması,
d. Kazılarda açığa çıkarılan sikke, bronz obje, kemik, pişmiş toprak vb. eserlerin temizlik ve koruma çalışmaları gerçekleştirilmiştir.
|