Ana Sayfa / Septimius Severus Çeşmesi (A Nymphaeumu)
Suriye Caddesi üzerinde yer alan Septimius Severus Çeşmesi (A Nymphaeum) 2003 yılı kazı çalışmalarında ilk kez ortaya çıkarılmıştır. Suriye Caddesi üzerinde, Kanada Quebec Üniversitesi’nden J. Gagniers başkanlığında 1961-1963 yılları arasında yapılan kazılarda ortaya çıkarılan Caracalla (M.S.211-217) Çeşmesi ile birlikte iki adet çeşme yapısı yer alır.
Nymphaeum A yapısı dikdörtgen planlı olarak Sütunlu Ana Cadde’nin kuzey kenarında doğu-batı yönünde uzanmaktadır. Yapının, ana duvarlarında kuzey, doğu ve batı yönde yer yer stylobat seviyesi üzerinde 1-2 sıra traverten duvarlar ayakta kalabilmiştir. Kuzey duvarında havuzun orta noktasına gelen bölümde, stylobat seviyesinden 1.40 m. yükseklikte 2.30 m. genişliğinde yarıçapı 1.40 m. olan yarım yuvarlak ana niş yer almaktadır. Bu niş içinde çeşmeye akan kalkerli suyun bıraktığı kalın traverten tortu meydana gelmiştir. Yapılan çalışmalarda traverten tortu içinde yıkılarak kaldığı tespit edilen mermerden yapılmış bir adet başsız, savaş tanrıçası olan Athena heykeli bulunmuştur. Yapının kalan tüm duvarları şiddetli bir deprem sonunda yıkılmış olup, duvarlarda da kaymalar ve açılmalar meydana gelmiştir. Kuzeydoğu köşede orijinal mermer duvar kaplama parçası ile doğu duvarında kaplama altında yer alan mermer kaplama altı sıvaları tespit edilmiştir. Ayrıca kazı çalışmalarında duvarların mermer kaplama olduğunu gösteren mermer kaplama parçaları, profilli süpürgelik parçaları ve Korinth düzeninde duvara bağlanan arşitravlar altına gelecek şekilde düzenlenmiş plaster kaplama parçaları bulunmuştur.
Yapının uzunluğu duvardan duvara 41.60 m., genişliği ise 14.30 m. dir. Yapının ana taşıyıcı duvarları traverten bloklardan inşa edilmiş, dikdörtgen havuzun üç tarafını çeviren ve iki katlı, birinci kat Kompozit, ikinci kat ise Korinth düzende yapılan mimari cephe ile güney yönde yer alan parapetler, parapet plasterleri, profilli taç ve kaideleri mermerden yapılmıştır. Dikdörtgen havuzun içten içe ölçüleri 31.40 m. x 8.20 m. dir. Havuz derinliği 1.00 m. olup, üst kısmında yer alan 8 adet su tahliye kanalı ile fazla sular dışa verilerek belli seviyede su tutulması sağlanmıştır. Anıtsal Çeşme, güney yönde caddeden üç basamakla yükseltilen podyum üzerinde yapılmıştır. Bu yönde plasterlerle hareketlendirilen havuz korkuluk duvarları arkasında daha sonraki dönemde yapılan ve tamiratla ilgili olan çay taşı+kireç harç örgülü duvar yer almaktadır.
2004 yılı kazı çalışmalarında, havuz içindeki blokların temizlik, numaralandırma ve tasnif işlemlerine devam edilmiştir. Blokların buluntu halleri belgelenmiş, taş planları çizilerek numaraları verilmiştir. Daha sonra anastylosis’leri yapılmak üzere Merkezi Agora içine birinci kat, ikinci kat olarak kaideler, sütunlar, başlıklar, arşitrav-frizler, geison-simalar ve tavan kasetleri sıralanmıştır. Havuz içinde bulunan kavisli arşitrav, friz ve geison blokları, muslukların yer aldığı nişlerin üzerlerinin kemerli olarak düzenlendiğini göstermektedir.
Anıtsal Çeşme yapısında caddeye bakan güney cephesinde, doğuya doğru kazı çalışmaları caddeyle birlikte sürdürülmüştür. Kazılarda ortaya çıkarılan 4 adet parapet ve plasteri orijinal yerlerine taçlarıyla birlikte yerleştirilmiştir.
2003 yılı kazılarında çeşmenin güneybatı duvarı önüne yerleştirilen bir aslan heykeli bulunmuştu. 2004 yılı çalışmalarında güneydoğu duvarı dibine yerleştirilen diğer aslan heykeli de parçalar halinde ele geçmiştir. Bu aslan batıya yani havuza doğru bakmaktadır. Diğer aslan da doğuya yine havuza bakar şekilde yapılmıştır.
Nymphaeum yapısı olasılıkla Geç Antik Çağ’da (belki M.S. 494 yılı depreminde) şiddetli bir deprem sonucu yıkılmıştır. Yapıda daha sonra Erken Bizans Dönemi düzenlemeleri yapılmıştır. Bu düzenleme M.S. 7. yy.ın ilk yarısında meydana gelen yıkıcı depreme kadar kullanılmıştır. Daha sonra burada yer alan bir kısım mermer stylobat blokları, parapetler, arşitrav frizler ve konsollu geison-sima blokları gibi mermer bloklar, başka bir yapıda kullanılmak amacıyla kesilerek tahrip edilmiş ve burası bir nevi taş ocağı olarak kullanılmıştır.
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |