Doğu Bizans Nymphaeumu kazıları, ilk kez 2006 yılında başlamış ve 2007 yılında ara verilmiştir. 2008 yılı kazıları, 2006 yılında bir kısmı kazılan havuzun tamamının açılması amacına yönelik yapılmıştır. Kazısı tamamlanan nymphaeumun aynı zamanda konservasyonu da tamamlanmıştır.

      Dikdörtgen planlı çeşme; dıştan dışa 21.50x9.85, içten içe 18.70x6.80m ölçülerindedir. Doğu Bizans Kapısı’nın Kuzey Kulesi ile sur duvarlarına bitişik ve kuzey-güney yönünde dikdörtgen planlı olarak, M.S. 5. yy.ın başlarında yapılmıştır. İki kademeli kalın duvarlar tuğla, çay taşı ve kireç harçlı olarak yapılan 2.20m derinliğindeki ana havuzu oluşturur ve onun önünde belirli aralıklarla yerleştirilmiş musluklu 3 nişi (havuzcuk) ile yanda kuzey ortada yer alan tek niş olmak üzere toplam 4 musluklu havuzcuğa sahiptir. Doğu uzun yönde sur duvarı ile havuz duvarı arasına altta boydan boya kuzeye uzanan yarım kemerli rutubet tahliye kanalı yapılmıştır. Havuz duvarları kiremit kırıkları katkılı kalın sıvalı ve tabanı kare tuğla plaka döşemeli olup, biri doğuda, diğeri kuzey ortada olmak üzere 2 adet pişmiş toprak boşaltım borusu vardır. Havuzun kontrolü için kulenin kuzeydoğu köşesi ile ana havuzun güneyi arasına yapılmış basamaklı çıkış bölümü yer alır. Burada eşik içinde su tahliye sistemi bulunur. Kentin doğu girişi yanında yer alan çeşme, sur duvarı dışında yaşayanlara ve dışarıdan gelenlere su temin eden önemli bir yapıdır.

      2006 yılında yapılan kazı çalışmaları sonucunda elde edilen sikkeler ve verilerden yola çıkarak sur duvarının M. S. 395- 396 yılında alınan yapım kararının arkasından M.S. 5. yy. başında yapıldığı ve Focas (M.S. 602-610) Dönem’i depremiyle yıkıldığı tespit edilmiştir. Sur duvarları sıralı olarak havuz içine yıkılmıştır. Bu duvarlar bir dönem doğa olayının izlerinin hatırlanması için aynen buluntu haliyle havuz içinde bırakılmıştır.

      Dolayısıyla Doğu Bizans Nymphaeumu sur duvarların yapımının hemen ardından yan L şeklinde kule ile sura yaslanır biçimde yapılmış ve M. S. 7. yy. başı depremine kadar kullanılmıştır. Alanda çıkan seramik dağılımına bakıldığında ise genel olarak Geç Roma ve Erken Bizans Dönem’lerine tarihlenen buluntular ele geçmiştir. Bu alanda yapılan çalışmalar sadece nymphaemun havuz kısmı ve çevresiyle sınırlı kalmamış, nymphaeum ile bitişik Doğu Bizans sur duvarlarının üzeri tamamen temizlenerek algılama açısından bir bütünlük oluşturulmuştur.

      2008 yılında Doğu Bizans Nymphaeum’unda uzman restoratörlerce gerçekleştirilen restorasyon ve konservasyon çalışmalarında belirlenen restorasyon etiği; yapının statik dengesini yeniden kazanmasını sağlayarak mümkün olduğunca orijinal malzeme kullanmak ve yapının orijinaline sadık kalmak suretiyle, izleyiciye, yapının genel görüntüsü hakkında bilgi vermektir. Bu amaçla yerlerinde orijinal olarak tespit edilen mimari öğelerin hiç biri yerinden oynatılmamış ve mümkün olduğunca mevcut bulundukları yerlerinde sağlamlaştırılmıştır. Ayrıca havuzun kuzey, güney, doğu ve batı duvarlarında sağlam durumda olan derzlerin arasına dolmuş olan topraklar mekanik yolla alınmış ve kireç harcı ile sağlamlaştırma yapılmıştır. Havuz içinde yapılan bir diğer çalışma ise; duvar üzerinde bulunan sıvalar enjeksiyon yöntemi ile sağlamlaştırılarak kenarları kireç harcıyla sıvanmış ve mukavemeti artırılmıştır.